Zobacz wszystkie zdjęcia z galerii
Rybina
Skrzyżowanie dróg wszelkiej maści, ruch samochodowy, kolejowy i rzeczny, cztery rzeki, pięć mostów i kilka miejsc do zacumowania – wbrew pozorom nie jesteśmy w jakiejś europejskiej stolicy nad Dunajem, na przykład w Budapeszcie. To wszystko znajdziemy w żuławskiej wsi liczącej zaledwie czterystu mieszkańców.
Rybina zasłużyła sobie na miano głównego węzła Pętli Żuławskiej. Położona pomiędzy ramionami Leniwki i Nogatu, nad Szkarpawą, w odległości zaledwie siedmiu kilometrów od linii brzegowej Zatoki Gdańskiej, niepodzielnie panuje nad większością szlaków rzecznych Żuław. Jeśli dotrzemy tu w drodze z Gdańska,przed nami perspektywa kilku atrakcyjnych szlaków. Przede wszystkim dalej Szkarpawą do Zalewu Wiślanego lub Nogatu, zgodnie z locją Pętli Żuław. Możemy też obrać za cel Zalew i popłynąć kolejną odnogą ujścia Wisły, i to nie byle jaką, bo Wisłą Królewiecką, która właśnie w Rybinie ma swój początek. Kawałek za wsią do Szkarpawy wpada Tuga i zaprowadzi nas do największego miasta Żuław – Nowego Dworu Gdańskiego. W samej wsi natomiast niełatwo przeoczyć ujście Linawy, która na południu w okolicach Cyganka tworzy piękne rozlewisko, choć niedostępne z tego miejsca. Powód - największa na Żuławach przepompownia Chłoniewo. Co tam na Żuławach! Urządzenia przepompowni są w stanie pracować w tempie dwóch tysięcy litrów na sekundę, co czyni z tej instalacji hydrotechnicznej największą w Europie.
Zanim jednak popłyniemy dalej, warto zatrzymać się na rybińskiej przystani prawdziwego zdarzenia – tuż za mostem kolejowym na lewym brzegu (północnym brzegu) i rozejrzeć się tam, gdzie akurat nie będziemy płynąć. Z przystani widać w całej krasie dwa bliźniacze mosty zwodzone, jeden po drugim, na Szkarpawie i Wiśle Królewieckiej. Jesteśmy bowiem w miejscu rzecznych wideł, które przecina droga z Nowego Dworu Gdańskiego do Stegny (w razie potrzeby przystanek autobusowy znajdziemy w nieodległym Tujsku). Gdy odwrócimy się w górę rzeki, zobaczymy cudo inżynierii z początku wieku XX – jedyny wciąż używany w Polsce kolejowy most obrotowy, którego ruchome przęsło liczy prawie 40 metrów. Zazwyczaj jest otwarty. Żeby ujrzeć go w akcji, trzeba poczekać na przejazd kolejki, bowiem most działa jak szlaban i domyka przejazd tylko przed planowym kursem. W sezonie można zobaczyć przestawianie mostu siłą mięśni, dokładnie tak jak przed stu laty, około godziny 9.00 i 19.00.
Kolej wąskotorowa pojawiła się na Żuławach od koniec XIX wieku dla potrzeb rozkwitających tu wówczas cukrowni. Do czasów powojennych stanowiła podstawę transportu, zwłaszcza towarowego, na terenie Żuław i Doliny Kwidzyńskiej, a w szczytowym momencie jej długość wynosiła grubo ponad 300 km. Jeszcze w latach osiemdziesiątych można nią było pokonać odcinek z Mierzei Wiślanej,z przesiadką w Kałdowie aż do Nebrowa niedaleko Grudziądza, czyli łącznie prawie sto kilometrów. Dziś większość linii przestała istnieć, lecz jej niewielkie odcinki, staraniem pasjonatów z Pomorskiego Towarzystwa Miłośników Kolei Żelaznych, funkcjonują jako Żuławska Kolej Dojazdowa. Jeśli nigdzie się nam nie spieszy, warto zamienić przystań na przystanek i łódkę na kolejkę. Załoganci będą zachwyceni podróżą odkrytym wagonem i kilkoma godzinami na plaży w Stegnie, dokąd podczas wakacji regularnie wozi pasażerów ŻKD.
Rybiński pejzaż doskonale ilustruje to, co najważniejsze na Żuławach - harmonię lądu i wody, zmagania człowieka z naturą, pracę nad ujarzmieniem żywiołu. Wały nadrzeczne, przepompownia, mosty stałe, zwodzone, obrotowe, przyjazna przystań, kolej i spory ruch sprawiają, że te okolice tętnią życiem. Jednocześnie jest w nich dużo kameralności i spokoju - Rybina wciąż pozostaje sobą, czyli - zwyczajnie - niewielką wioską.
Wszystkie zdjęcia w serwisie objęte są prawami autorskimi. Powielanie ich, kopiowanie, udostępnianie bez zgody autora zabronione.
Partnerzy witryny Pętla Żuław
