- Kościoły
Cerkwia św. Mikołaja w Żelichowie - dane adresowe, kontaktowe:
Cerkwia św. Mikołaja w Żelichowie - informacje
Kościół grekokatolicki pw. Św. Mikołaja w Żelichowie zlokalizowany jest w zakolu rzeki Tugi, na jej lewym brzegu, na wschodniej stronie drogi Nowy Dwór Gdański – Stegna.
W 1352 roku został wydany dokument potwierdzający lokację wsi na prawie chełmińskim, budowę kościoła datuję się na pierwszą połowę XIV wieku. Na przełomie XVI i XVII wieku kościół należał do protestantów, później przejęli go ponownie katolicy. W pierwszej połowie XVII wieku budynek świątyni ucierpiał w wyniku powodzi, wskutek czego część ścian rozebrano i zastąpiono je konstrukcją ryglową, podniesiona została także posadzka. W 1687 roku wyremontowano i podniesiono kondygnację wieży a jej średniowieczne przyziemie oblicowano i wzmocniono. W kolejnych stuleciach wieża była kilkakrotnie remontowana, niestety w czasie II wojny światowej została zniszczona. Po wojnie służył społeczności zarówno katolickiej jak i grekokatolickiej. Od 2002 roku świątynia jako cerkwia św. Mikołaja w Żelichowie należy do jedynej na Żuławach parafii grekokatolickiej i stanowi ważny ośrodek dla społeczności pochodzenia ukraińskiego, przesiedlonej na Żuławy w ramach akcji „Wisła”.
Kościół św. Mikołaja wzniesiono na planie prostokąta, orientowany, jednonawowy, z wydzielonym prezbiterium, starszy w części wschodniej (dwa przęsła). Zakrystia oraz kruchta przylega od strony zachodniej. Wschodnie przęsło kościoła jest murowane z cegły, pozostałe odcinku ścian wykonane są konstrukcji ryglowej z wypełnieniem ceglanym, szczyt zachodni jest oszalowany deskami pionowo, ściana od strony wschodniej (prezbiterium) zdobiona jest szczytem z blendami, mury dookoła są wzmocnione przyporami. Dach dwuspadowy, wieźba dachowa drewniana, dach korpusu i aneksu krytą dachówką holenderką, dach wieży papą. Wnętrze salowe nakryte barokowym polichromowanym stropem z fasetami.
Wyposażenie świątyni pochodzi głównie z XVIII wieku – ołtarz główny, dwa ołtarze boczne, chrzcielnica, ambona, ławy, konfesjonał, żyrandole, empora organowa z reliktami prospektu. Ołtarz główny zawiera dwa obrazy tj. z Matką Boską w Części centralnej oraz mniejszy u szczytu z postacią Chrystusa.
Obok cerkwi św. Mikołaja znajduje się dawny cmentarz parafialny na którym znajduje się kilka starszych nagrobków, lapidarium z fragmentami stelli oraz zabytkowy dom podcieniowy w którym działa gospoda Mały Holender.
Możliwość zwiedzania wnętrza po wcześniejszym uzgodnieniu w biurze parafialnym.
Źródło: zabytek.pl