Nazwa Gdańska Głowa jest dużo starsza niż sama śluza, dawniej tuż obok śluzy istniała twierdza o tej samej nazwie. Rozwidlenie Wisły i Szkarpawy w dawnych czasach było bardzo ważnym punktem strategicznym. W XVII wieku gdańszczanie zbudowali tu ufortyfikowany punkt obronny nazwanym Gdańską Głową. Twierdza nie tylko chroniła Gdańsk, kto miał władzę nad twierdzą ten miał władzę nad handlem. W wyniku wojen szwedzkich, wojska króla szwedzkiego dwukrotnie zdobywały fort i dzięki temu przejmowali kontrolę nad ujściem Wisły. Dlatego zdecydowano o zburzeniu umocnień, a budowa węzła hydrotechnicznego pod koniec XIX wieku usunęła ostatnie ślady po twierdzy, która pierwotnie stałą na polu obok dzisiejszej śluzy.
Śluza Gdańska Głowa powstała w ramach prac związanych z Przekopem Wisły w 1895 roku, jej głównym zadaniem jest ochrona Żuław przed wysoką wodą Wisły. Wpływając z Wisły na Szkarpawę zobaczymy prawdziwą bramę, niczym twierdza z potężnymi wrotami przeciwpowodziowymi o wysokości 12,5 metra, śluza Gdańska Głowa robi naprawdę niesamowite wrażenie.
Stopień wodny Gdańska Głowa to typowa śluza komorowa konstrukcji betonowej, oblicowana cegłą klinkierową, z wrotami dwuskrzydłowymi otwieranymi ręcznie lub elektrycznie. Komora śluzy napełniana jest wodą za pośrednictwem kanałów obiegowych, zawory w kanałach są zamykane elektrycznie lub w przypadku awarii ręcznie. Od strony Wisły przed wielką wodą zabezpieczają potężne wrota przeciwpowodziowe, nad śluzą przeprowadzono obrotowy most umożliwiający śluzowanie dużym jednostką żaglowym. Nad wrotami śluzy zbudowano kładki komunikacyjne, umożliwiające przejście z jednej strony komory na druga. Długość użytkowa komory śluzy wynosi 61 metrów, szerokość użytkowa 12,5 metra, zaś długość całkowita 102,88 metra. Maksymalna różnica poziomów wynosi 3 metry.
Konstruktorzy Gdańskiej Głowy nie przewidzieli faktu iż poziom lustra Szkarpawy może być wyższy niż poziom lustra Wisły. W przypadku gdy Szkarpawa jest „wyżej” o 5 cm. lub więcej niż Wisła, śluzowania czasowo są wstrzymywane – wrota śluzy są skierowane na Wisłę, duża woda je „domyka”. W przypadku gdy Szkarpawa jest wyżej , jest problem z ich domknięciem. Dzieje się tak w przypadku niższych stanów wody na Wiśle oraz jednoczesnym silnym wiatrom wiejącym od wschodu lub północnego – wschody, wtedy następuję spiętrzenie wód w Zalewie Wiślanym, na Szkarpawie powstaje zjawisko cofki, poziom wody się podnosi, w ciągu godziny może się podnieść o kilka - kilkanaście centymetrów. W przypadkach ekstremalnych, w sezonie sztormów na Bałtyku (październik, listopad) poziom się podnosi o 2-3 metry.
Wszystkie zdjęcia w serwisie objęte są prawami autorskimi. Powielanie ich, kopiowanie, udostępnianie bez zgody autora zabronione.
